Wśród wszystkich lewad i innych szlaków Madery, jeden wybija się ponad wszystko – i to nawet poza granice Madery. PR1 – numerek nie bez znaczenia – to przejście górskie pomiędzy dwoma szczytami – i to nie byle jakie. W swoim życiu przeszliśmy już wiele szlaków w różnych krajach, ale takich wrażeń jakie daje PR1 można ze świecą szukać. To jest – bez zastanowienia – najlepszy szlak górski jaki mieliśmy okazję przejść do tej pory (niestety nie w całości – o tym za chwilę).

Technikalia wyglądają następująco: PR1 łączy dwa wysokie szczyty Madery – Pico do Arieiro (1818 m n.p.m) oraz Pico Ruivo (1862 m n.p.m). Pomiędzy nimi poprowadzona jest 7-mio kilometrowa ścieżka piesza (PR1), która wiedzie po zboczach centralnego masywu wyspy. Mimo relatywnie krótkiego odcinku, to nie jest łatwe przejście – mamy dużą różnicę elewacji. Szlak ten wymaga zejścia nieco w dół, a później z powrotem wejścia na szczyt – obojętnie w którym kierunku idziemy. Łącznie jest ponad 1000 metrów zmiany poziomu. Większości ludzi nie udaje się przejść całej długości – podobnie jak nam. Ale nawet jeśli czujecie, że PR1 jest ponad waszą silę, to i tak warto spróbować. Zawsze, w każdej chwili, możecie się po prostu cofnąć – przejście jest obustronne. Poza tym, nie trzeba wcale daleko wychodzić, żeby nacieszyć się widokami.

Dojazd do miejsca startu

Z tych dwóch szczytów wygodniej jest zacząć od Pico do Arieiro – z kilku powodów. Po pierwsze, jest bliżej jeśli wyruszamy z południa wyspy (od Funchal). Po drugie – parking dla samochodów jest praktycznie przy samym szczycie. No i w końcu – stąd bliżej jest do najładniejszych widoków. Tutaj mamy dwie opcje – jechać drogą „normalną” – nazwijmy to, gdzie mamy szeroki asfalt i nawet autobus może wjechać. Albo – trasą szybką przeznaczoną tylko dla lokalsów (Transito Locale) – czyli nieco ostrzejsze zakręty i wzniesienia. My właśnie tą jechaliśmy i tutaj zdecydowanie żaden autobus by nie wjechał, natomiast osobówka – da radę, jako tako. Nastawiając trasę w google maps, najpewniej google wybierze właśnie tą drugą (po zachodniej stronie wyspy). Natomiast jeśli chcecie spokojniejszy wjazd bez niepotrzebnych emocji – no to wtedy jedziemy po wschodniej stronie. Tak naprawdę to nie ma wielkiej różnicy, raptem kilka minut.

Jak zobaczycie takie konstrukcje, to oznaka, że jesteście na miejscu. Trasa startuje zaraz przy obserwatorium.

Jak jest z pogodą?

Wieczna wiosna niech was nie zmyli. Nawet jeśli przy oceanie jest prawie 30 stopni, to na Pico do Arieiro będzie zimno. W końcu to jest prawie wysokość jak Kasprowy Wierch, a tam zawsze piździ zimą czy latem. W samej koszulce bym tutaj nie przyjeżdżał (aczkolwiek niektórzy dają radę). Najlepiej przyjechać tu z samego rana i jeszcze sprawdzić widok z kamery on-line (na przykład: tutaj). Widoki z tych gór są niesamowite, niestety PR1 ma taki mankament, że chmury unoszą się praktycznie na wysokości szlaku. Wtedy cała wycieczka wygląda tak:

Taka zupa może przejść, ale nie musi (wtedy naprawdę nic nie widać). Jednak bardzo często chmury, nawet jeśli są, to utrzymują się poniżej, co daje fantastyczny efekt.

Jak wygląda przejście?

Na całej długości (a przynajmniej na tyle, ile my przeszliśmy) mamy w miarę utwardzoną ścieżkę o szerokości co najmniej 1 metra. Turystów jest dużo, ale bez problemu się mijają (nie ma jakichś mega zwężeń) ani żadne korki się nie tworzą. Szlak jest wymagający – jest tutaj mnóstwo podejść i schodków, praktycznie cały czas jakaś zmiana poziomu. Co prawda, w niektórych fragmentach jest ekspozycja, ale nie taka, która mogłaby spowodować zawroty głowy (chociaż widzieliśmy człowieka, który miał w jednym miejscu duży problem z przejściem i szedł na czworakach – ale bez obaw, to był odosobniony przypadek). Nie ma żadnych drabin ani łańcuchów, po prostu idziemy.

Zazwyczaj szlaki górskie mają gdzieś tam fragmenty, które są mniej interesujące, gdzie lekko powiewa nudą. Ale na PR1 tego nie uświadczycie. Tutaj non-stop jesteśmy poddani fantastycznym widokom na masywy górskie, po których idzie się najwyższymi partiami – najczęściej ostre zbocza nad przepaścią. Jest dużo zakrętów, zejść, podejść. Niekiedy trzeba przejść pod skałą, raz mniejszą a raz nieco większą. Poziom zaangażowania 100%! Żaden inny szlak górski nie zrobił na nas takiego wrażenia.

Schody do nieba

Tak się nazywa najciekawsze miejsce na całym szlaku. Mniej więcej w 1/4 długości (startując od Pico de Arieiro), ścieżka się nieco zawęża i przebiega po wielkiej poduszce skalnej, z przepaściami z obu stron. Długość tego przejścia to kilkadziesiąt metrów. Widok i wrażenia są surrealistyczne. To właśnie ten fragment zazwyczaj jest pokazany na różnych filmach z Madery, coś co stało się wręcz ikonicznym miejscem. Tutaj każdy chce sobie zrobić selfie, ale paradoksalnie nie ma żadnych zatorów.

Przejście całości

PR1 myślę, że można podzielić na takie umowne dwie części. Pierwsza to powolne schodzenie w dół – startując od Pico de Arieiro. Po drodze mamy cały wachlarz super widoków, przepaści, kilka tuneli no i oczywiście słynne schody do nieba. Niestety to nie będzie „tylko” schodzenie, bo na trasie jest całe mnóstwo odcinków gdzie trzeba na nowo wchodzić pod górkę tu i tam. Druga część to wchodzenie na Pico de Ruivo. Tutaj już szlak robi się mniej utwardzony, chodzi się praktycznie po piachu i jest bardziej zielono. No i zaczyna się prawdziwa, wyniszczająca seria schodów. To tutaj mniej więcej nie daliśmy rady niestety, ale bardziej przez problem z kolanem niż nasze morale i chęci. (i tak musielibyśmy wracać z powrotem tą samą drogą).

Jak się przygotować?

Buty górskie nie będą potrzebne, tutaj nie ma jakichś kamieni czy super nierówności. Kijki do nordic-walking też bym nie brał. Na pewno trzeba zaopatrzyć się w: bluzę lub kurtkę z długim rękawem (nawet latem, z uwagi na elewację), czapka na słońce, dużo wody oraz porządna latarka (tunele – zwłaszcza jeden z nich jest długi i ciemny). Będziecie na pewno robili mnóstwo fotek, więc 100% naładowanie baterii to must have.

Trasę można sobie zaplanować na różne sposoby, na przykład: przejść tylko część (najbardziej prawdopodobne) lub przejść całość i wrócić do hotelu z Pico de Ruivo (np. taksówką lub mieć tam podstawiony samochód) albo wersja ultimate – tam i z powrotem. W tym ostatnim wariancie niestety trzeba wrócić dokładnie tą samą drogą. Kiedyś istniała alternatywna ścieżka, co pozwalało przejść pętle. Obecnie trasa alternatywna jest od dłuższego czasu zamknięta i szlak z tunelami (tutaj opisywany) to jedyny sposób. Pełne przejście tam i z powrotem będzie bardzo wymagające z różnicą elewacji około 2000 metrów.

Jednak cokolwiek wybierzecie pod indywidualne siły i możliwości, na pewno będzie to niesamowite doświadczenie. Widoki i wrażenia, których nie da się uzyskać w naszych rodzimych górach .. no chyba, że ktoś wchodzi na Rysy.